Name: Watersnood op Marken
Uploaded: 2014-06-15T22:00:00+02:00
Duration: 4 min 21 s
Description: De huizen op Marken waren aangepast op overstromingen: ze stonden op terpen of men woonde in een paalwoning. Maar tijdens de watersnoodramp van 1916 wordt het eiland toch zwaar getroffen, er vallen 16 doden.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Tijdens de watersnoodramp van 1916 overstroomt een groot deel van Noord Holland. Vooral het eiland Marken wordt zwaar getroffen, hier vallen 16 doden. Dat is heel aangrijpend voor de bewoners.
Marken heeft in die tijd wel vaker last van overstromingen, omdat de dijken eigenlijk te laag zijn, maar er vielen nooit veel slachtoffers.
De Markers hadden zich namelijk heel slim aangepast op de vele overstromingen in die tijd.
Historicus van Marken Jan Schild weet daar meer van.
Marken beschermde zich tegen het water door huizen op terpen te bouwen, want Marken liep vroeger wel een of twee keer per jaar onder water. En het water, de zeespiegel, ligt hoger dan het maaiveld. Dus dat betekent, als het water in de zee erg hoog kwam, liep het over de dijk heen, en het maaiveld lag lager, dus dan liep dat hele kuipje vol. Eind 19e eeuw ging men ook paalwoningen bouwen. Als het water kwam, kon het gewoon onder het huis doorspoelen.
De paalwoningen zijn zo ingedeeld dat iedereen gewoon kan doorleven als het water komt.
Tijdens een overstroming verplaatsen alle eilandbewoners zich met bootjes tussen de huizen. Ze kunnen makkelijk in en uit stappen vanaf de balustrades, die bovenaan de palen liggen: hoog en droog.
Maar waarom gaat het dan mis in 1916?
Een aantal nieuwe huizen is op een andere manier gebouwd en zijn daarom veel kwetsbaarder.
Dit huis is helemaal van z’n fundamenten afgeslagen en om de terp heen gedreven. Er zijn vier mensen in omgekomen. Weggedreven met vier mensen erin, ongelofelijk. Deze zijn in 1911 gebouwd, moet je nagaan: 1911 gebouwd, 1916 omgeslagen en die hadden ze dus helemaal dichtgebouwd. En mijn idee is dat daardoor, dat daarom dat huis weggeslagen is, en dat die zijn omgevallen.
Het water had meer vat op de huizen, omdat de onderkant met stenen is dichtgemaakt. Daarom zijn er in 1916 zoveel mensen verdronken. 
Iemand die de watersnood wel overleeft heeft is Lijsje Wilhelmina van Riel. Ze heet niet zomaar Wilhelmina. Ze krijgt haar hele leven lang brieven en cadeautjes van koningin Wilhelmina.
“Mijn moeder is geboren in de watersnood van 1916. Hier op Marken. Hier woonde mijn grootmoeder, en bij haar grootmoeder thuis is ze geboren. En hoer stond het water dus ook al hoger dan de dijk? Ja, op raamhoogte al. Volgens mij is ze op de zolder geboren. Twee dagen later kwam de koningin hier, die had gehoord van de ramp en toen hoorde ze dat er een baby’tje geboren was, en toen is ze erheen gegaan en toen heeft ze gevraagd of ze de naam Wilhelmina ervoor mocht hebben. Ze heette Lijsje, en toen is ze Wilhelmina Lijsje gaan heten.
Zo kan een overstroming ook tot een speciale vriendschap leiden.
En toen ze getrouwd was en kinderen kreeg, kregen wij ieder jaar allemaal cadeautjes. Ieder jaar persoonlijk gebracht door de hofdame, dus dat was iedere kerst eigenlijk een beetje feest.


Groep 6/7/8

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 breken de dijken door en delen van Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland komen onder water te staan. Ooggetuigen vertellen over de watersnoodramp.

Ooggetuigen van de watersnoodramp

Door de watersnoodramp van 1953 komen grote delen van Zuidwest-Nederland onder water te staan. Dijken en huizen worden weggespoeld en er vallen ruim 1800 slachtoffers door de ramp. In deze interactieve schoolplaat vertellen ooggetuigen hoe zij de watersnoodramp beleefd hebben. Zoom in en klik op de video’s om te luisteren naar hun indringende verhalen. Bekijk daarnaast een aantal video's met extra informatie over één van de grootste natuurrampen uit de Nederlandse geschiedenis. Deze schoolplaat is gemaakt in samenwerking met het Watersnoodmuseum.

Interactieve schoolplaat over de watersnoodramp

De watersnoodramp van 1953

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

In de nacht van 1 februari 1953 liepen tijdens een zware storm grote delen van Zeeland, Zuid-Holland en West-Brabant onder water. In de kolkende watervloed kwamen meer dan 1800 mensen om het leven. Wat gebeurde er precies in die fatale nacht? Waarom kwam de reddingsoperatie zo moeizaam op gang? Bekijk de special van de NOS en scroll door de uren voor en na de zwaarste natuurramp in de na-oorlogse geschiedenis, met onder meer unieke kleurenbeelden.

Scrollverhaal over de grootste overstroming uit de Nederlandse geschiedenis

De Watersnoodramp van uur tot uur

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 staat er een flinke noordwesterstorm. Het is springvloed. De zeedijken in Zeeland breken door en het water slaat ook de binnendijken kapot. Binnen de kortste tijd staat het grootste deel van Zeeland onder water. Duizenden mensen raken hun huis en haard kwijt. Na de watersnood zijn er veertien Deltawerken gebouwd om een nieuwe ramp in de toekomst te voorkomen.

Quiz over Nederland en het water

Wat weet jij over de watersnoodramp?

Het Nederlandse landschap is gemaakt door de natuur en ingericht door de mens. 

Het ontstaan en de inrichting van Nederland

Door de eeuwen heen hebben we in Nederland manieren gevonden om om te gaan met de dreiging van het water. We zijn kampioen in het bouwen van dijken, dammen en het maken van polders. In deze tijdlijn ga je terug in de tijd om te ontdekken hoe het landschap van Nederland gevormd is. 

Tijdlijn over hoe het Nederland zoals we kennen is ontstaan

De inrichting van Nederland

Watersnood op Marken

Onze strijd tegen het water is nog niet gestreden. De kans op een overstroming, zelfs groter dan ooit tevoren, is maar al te reëel. Wat hebben we van het verleden geleerd?

Overstromingen in Nederland

De huizen op Marken waren aangepast op overstromingen: ze stonden op terpen of men woonde in een paalwoning. Maar tijdens de watersnoodramp van 1916 wordt het eiland toch zwaar getroffen, er vallen 16 doden. 


Aarde, zon en maan

Ondanks terpen en paalwoningen zwaar getroffen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Header slingers

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.