PO aardrijkskunde

Natuur en techniek PO

Geschiedenis PO

Sport PO

Engels PO

Taal en spelling po

Kunst PO

Mens en maatschappij PO

Rekenen PO

Raceauto max verstappen

Het NOS Jeugdjournaal is een nieuwsprogramma van de NOS met het laatste nieuws voor kinderen van 9 t/m 12 jaar. Er is dagelijks een ochtenduitzending.

Jeugdjournaal

Het laatste nieuws van NOS Jeugdjournaal

Het Jeugdjournaal in de ochtend met nieuws over een basisschool waar kinderen én volwassenen hun telefoon niet mogen gebruiken. Verder de start van de F1 races in Zandvoort en een grappige foto van een Italiaanse tennisster.

Nieuws over de F1 in Zandvoort en een telefoonverbod

Jeugdjournaal vrijdag 29 augustus

Onder jongeren in de leeftijd van twaalf tot en met zestien heeft één op de vier al eens gevapet.  Bij de twaalfjarigen is dat veel minder, één op de veertien. In een klas van 28 kinderen zijn er dus twee die al eens hebben gevapet. Een vape is een apparaatje dat vloeistof verwarmt tot damp. En in die damp zitten heel veel stofjes die slecht voor je zijn.  De bekendste is nicotine. Dat zit ook in sigaretten.  Nicotine is zeer verslavend en slecht voor je hersenen en in een vape zit vaak veel meer nicotine dan in een sigaret. Soms wel 400 keer meer. Verder zit in alle vapes propyleenglycol. Dit stofje kan je longen onherstelbaar beschadigen. In sommige vapes hebben onderzoekers zware metalen als lood gevonden. Zeer giftig en extra schadelijk voor kinderen van wie de hersenen nog groeien. En verder vonden ze deze giftige stoffen in sommige vapes. Dan krijg je die giftige stoffen binnen en daar word je ziek van. Frank Borm is longarts en maakt zich al jaren veel zorgen om kinderen die vapen.  Daar krijg je longproblemen van, daar krijg je minder conditie van, krijg je hersenproblemen. Dus je kan minder goed opletten of je wordt misschien wel angstig of somber. En als je het lang genoeg doet dan kan je er ook kanker van krijgen.

Waarom is vapen slecht voor je?

Artsen maken zich zorgen over kinderen die vapen. Vapen is nog verslavender dan roken. Veel vapes bevatten giftige stoffen die schadelijk zijn voor je longen en hersenen. Je kunt er zelfs kanker van krijgen.

Giftige stoffen beschadigen je longen en hersenen

Pesten kaatrje keren

Anne-Mar Zwart gaat het gesprek aan over pesten. In de VR-experience zien groepen van steeds vijf kinderen een waargebeurd verhaal van iemand die gepest is.

Stip it: de pestbril

Stip it op Zapp

Weet je wie de vertrouwenspersoon op jouw school is? En wat doe jij als je ziet dat er iemand gepest wordt? Ga samen in gesprek over pesten en gepest worden.

Ga met deze stellingen in gesprek over pesten en gepest worden

Praat samen over pesten

Overijssel

Maak kennis met de twaalf provincies van Nederland! Wat is de hoofdstad van Limburg en waar staat de provincie Gelderland om bekend? Bekijk de video’s en oefen met topo in de schoolplaat!

Land in zicht

Aan de slag met topografie

Overijssel is de provincie van Hanzesteden, de midwinterhoorn en prachtige natuur. Weet jij waar Overijssel nog meer om bekendstaat? Klik op de afbeelding om de quiz te starten.

Quiz over de provincie van Hanzesteden 

Wat weet jij van Overijssel?

Nieuw voor primair onderwijs

VO biologie

VO aardrijkskunde

VO geschiedenis

VO Nederlands

Economie VO

Mens en maatschappij VO

Engels VO

VO wiskunde

VO kunst

Het zijn doodgewone boerderijen
in een dorp in Friesland.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden
hier tientallen mensen verstopt.

De dorpen De Knipe en Bontebok...

...bij Heerenveen zijn dan een veilige plek
voor tientallen joden uit Amsterdam.

Die worden er verstopt voor de nazi's.
Roel Vis speelt een belangrijke rol

in dit verzet.
Hij is dan nog maar zeventien jaar.

Langs de Friese Schoterlandse,
Compagnonsvaart,

in de dorpen Bontbok en De Knipe
vertelt ieder huis een verhaal

over verborgen heldenmoed en verzet.

Zo ook de verhalen van verzetsstrijders
Hendrik Marcus de Jong

en de dan zeventien jarige Roel Vis.

De vrouw van een werkgever die zei
tegen hem van jij lijkt nog jong

en je lijkt nog wel veertien
en in je korte broek zeker.

En dan kun jij wel uit Amsterdam.

Kun jij Joden halen en die
kunnen hier wel ondergebracht worden.

En dat is hij gaan doen.
Ja, Op zijn zeventiende al.

Mijn grootvader
Hendrik Marcus de Jong,

was 54 jaar
toen hij het verzet in rolde.

Hij was iemand die hem vroeg of
hij twee onderduikers kon herbergen

en dat werden er uiteindelijk vier
en later nog veel meer.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog
organiseerde De Jong

en Vis het verzet
langs deze Friese vaart

en redde daarmee honderden levens,
waaronder dat van Ben Troostwijk,

die dertien jaar is
als de oorlog uitbreekt.

1942 of 1943, dat weet ik niet meer,
in Auschwitz vergast.

Ben duikt onder op de boerderij
van Hendrik Marcus de Jong,

waar meerdere onderduikers
verblijven.

Hij slaapt hier in een kuil
op het land waar

normaal gesproken aardappels
worden opgeslagen.

Intussen brengt Roel  Vis met de trein...

en soms per fiets
steeds nieuwe Joodse onderduikers,

vaak uit Amsterdam,
naar de twee Friese dorpen,

waar hij de meesten eerst onderbrengt
in het ouderlijk huis.

Van daaruit gingen ze naar plaatsen
toe hier in de omgeving.

Om echt ondergedoken te zijn.

Op een gegeven moment waren er zelfs
vijftien onderduikers hier op zolder.

Hij deed dat echt uit
uit liefde voor Christus.

Vanuit zijn geloof was hij bezig
om mensen te helpen.

Het aantal onderduikers dat hier zat,

dat lag drie keer
boven het landelijk gemiddelde

en daarom noemden ze het hier ook
de Schoterlandse Jordaan.

Journaliste Wietske Koen en schrijfster
Janny van der Molen deden onderzoek

naar dit bijzondere verzets verhaal
in De Knipe en Bontbok.

Je ziet nu
aan beide kanten geasfalteerde wegen.

Toen waren de zandpaden.
Hoe verder

je die kant opkwam richting Bontebok,
hoe moeilijker begaanbaar het werd.

Het werd smaller,
de bruggetjes werden slechter.

Duitsers kwamen hier niet
zo makkelijk met hun materiaal.

En omdat bijna iedereen
onderduikers in huis heeft,

is de saamhorigheid erg groot.
Het bijzondere van dit verhaal is.

Dat er ontzettend veel onderduikers
zijn geweest, mogelijk meer dan honderd

en dat die
bijna allemaal hebben overleefd.

Niemand sprak, niemand heeft kopgeld
van 7,50 opgeëist.

Dat was toen natuurlijk
een heel bedrag,

maar niemand haalde zich dat
in zijn hoofd.

Hendrik Marcus de Jong en Roel Vis
schelen 37 jaar in leeftijd,

maar dat staat hun vriendschap
tijdens de verzetsjaren niet in de weg.

En wat veel bijzonderder was: de één
communist en de ander heel gelovig.

Het laat zien dat het er niet toe doet.
Je hebt een gemeenschappelijk doel,

dat is mensen
uit de handen van de vijand houden.

En wat je achtergrond ook is,
maakt niet meer uit.

En in tijden van polarisatie
lijkt ons dat zeer belangrijk.

Dit is Roel. Maar
deze twee zaten ook ondergedoken.

Wietske Koen
en Janny van der Molen zorgden ervoor

dat er onlangs in De Knipe en Bontebok
twee plaquettes werden geplaatst

om beide verzetsman en te eren.
We wilden hiermee laten zien

dat dat het gewone mensen zijn
die het verschil kunnen maken.

Heeft uw vader er veel over gesproken
wat hij had gedaan in de oorlog?

Nee, hij heeft
er eigenlijk nooit over gesproken.

We merkten wel van hij is anders,

maar soms viel hij ook weg. We hadden
een bedrijf en dan vielen we hem.

Dan vonden we gewoon
tussen de bankstellen in.

En waar dat van kwam,
dat wisten we eigenlijk niet.

Totdat zijn huisarts zei
jij moet gaan emigreren,

want hij kwam hier natuurlijk alles
weer tegen

en heeft hier ook altijd gewoond
in de buurt

en toen zijn ze geemigreerd
naar Canada en van daaruit is

is hij heel anders geworden
en is hij helemaal opgeknapt

en raakte hij die angsten
kwijt en heeft

hij er ook later veel over kunnen
vertellen en vooral kunnen opschrijven.

Op een avond moest ik een meisje van
de trein halen van negen jaar oud.

We gingen op de fiets. Zij op
de stang voorop naar haar duikadres.

We fietsen van Heerenveen
langs de vaart naar De Knipe.

Vraag me dat kleine ding, is dit
een Schoterlandse Compagnonsvaart?

Ik zeg inderdaad. Zegt ze.

Dan ligt daar met haar vinger wijzend
de Opsterlandse Compagnonsvaart

en verderop
de Drachtster Compagnonsvaart.

Wat mooi dat u dit nog heeft.
Ja, dat is heel mooi.

En de laatste zin is
ook dat ze de oorlog overleefd heeft.

In Leeuwarden gaan de verhalen
over het verzet onverminderd verder.

 
 

 
Lijkt Klaas op zijn grootvader?

En dan vind ik het ook wel leuk
om te horen dat ik toch nog

iets van mijn vader heb.
 

Wat heeft zijn grootvader
voor u betekend?

Met een geweldig vreugde betoon
worden de bevrijders ingehaald.

Is het een vrolijke dag voor u?

Huis (voormalige school) in De Knipe

EenVandaag in de klas (AVROTROS) geeft meer context bij de actualiteit. Binnenland, buitenland, politiek, economie, veiligheid, gezondheid en cultuur.

EenVandaag in de klas

Naar de website van EenVandaag

Tientallen Joodse mensen uit Amsterdam duiken tijdens de Tweede Wereldoorlog onder in De Knipe en Bontebok, twee dorpen in Friesland. De 17-jarige Roel Vis organiseert veel voor de onderduikers.

Onderduiken in Friesland in de Tweede Wereldoorlog

Dit is een reclame voor sigaretten uit de jaren vijftig. En dit is een recente reclame voor vapen. Nog eens. Een oude rookreclame en een nieuwe vapereclame. Zoek de verschillen. En dat zijn niet de enige overeenkomsten tussen roken en vapen. De tabaksindustrie heeft een nieuwe manier gevonden om het verslavende nicotine te verkopen bedoeld om mensen te laten stoppen met roken, zeggen ze. Maar tegelijkertijd. Ik was eigenlijk gewoon nieuwsgierig naar hoe het eigenlijk is om te doen. Het werd op een gegeven moment een trend. Steeds meer jonge kinderen gaan vapen. Ik rook, ik vape, ik blow. Dit is hoe zij de wereld aan de nicotine houden. British American Tobacco, een van de grootste tabaksfabrikanten ter wereld wist het al in 1958:  Roken zorgt voor longkanker. Overduidelijk. Concurrent Philip Morris concludeerde hetzelfde en ook een derde zei: Sigaretten veroorzaken kanker, bevorderen kanker en zijn giftig. Maar dat hielden ze jarenlang geheim. Deze documenten zijn pas veel later uitgelekt. Wat ze ondertussen wel lieten zien:  Roken is lekker, roken is cool en mannelijk. Kijk dan, paarden! Het is gezellig en sexy zelfs. Kortom, roken is een lifestyle die je moet willen. Ik zou zeggen het leidt je zo prettig af van je dagelijkse zorgen. Dat is hoe ze het verkochten. Intussen krijg je bij iedere hijs teer binnen. Da’s een combi van honderden giftige stoffen, waarvan een deel kankerverwekkend. Je inhaleert ook koolmonoxide waar je hartproblemen van kunt krijgen. En nicotine. Je hart klopt sneller, je bloeddruk stijgt en in je brein wordt het beloningssysteem geactiveerd. Je voelt je lekker of alerter. Nicotine is heel verslavend. Ook dat wist de tabaksindustrie al lang. En toch beweren ze 31 jaar later: Inmiddels hoor je overal: Stop met roken. Of liever: begin er niet aan. Er kwamen verplichte waarschuwingen. Extra onaantrekkelijk is de bedoeling. Reclames mogen niet meer.  Rookverboden werden ingevoerd. Een pakje peuken koop je op steeds minder plekken en kost inmiddels € 11,10. Maar ja, stoppen is heel lastig omdat het zo verslavend is. Nu rookt bijna een vijfde van de volwassen Nederlanders en 13,5% doet dat dagelijks. We weten van de mensen die blijven roken dat daarvan ongeveer de helft uiteindelijk aan de gevolgen van sigarettenrook overlijdt. En dat zijn in Nederland toch wel zo'n 19.000 mensen per jaar. Hoe krijg je nou de meest verslaafde rokers van de sigaret af? Mensen bij wie therapie, nicotinepleisters en nicotinekauwgom niet werken.  nter: de e-sigaret. Een elektronische sigaret met nicotine, maar zonder tabak. In theorie dus minder ongezond. Is nooit echt een hit geworden. Andere varianten van die e-sigaret slaan ook niet geweldig aan. En dan komen de eerste vapes op de markt. Dat zijn eigenlijk ook gewoon e-sigaretten  maar dan met een hippere naam en uitstraling. Het idee is hetzelfde: er zit nicotine in, maar geen tabak. En in plaats van verbranding wordt de inhoud alleen opgewarmd. In theorie is dat een stuk minder schadelijk. De tabaksindustrie zocht al jaren naar zoiets. Dit document komt uit 1979. Ze zoeken een product zonder verbranding, maar natuurlijk wel verslavend. Het liefst met nicotine. Ook die vapes lopen in eerste instantie niet echt storm. Er is gedoe met de veiligheid van de apparaten en rokers vinden de nicotinekick te slapjes. Tot de Juul. en Amerikaanse startup die vapen groot heeft gemaakt. Zij deden namelijk twee dingen anders dan de rest. Allereerst marketing. De reclames spreken ook een nieuwe groep aan met felle kleuren, jonge mensen en de associatie met vriendschap.  Andere merken nemen die strategie over. En zeg nou zelf:  sommige reclames lijken wel heel veel op die oude sigarettenspotjes. In een klassieke sigaret komt de nicotine uit de tabak die je rookt, slaat nogal op je keel. En is niet superefficiënt om het in je bloed te krijgen. Juul gebruikt nicotinezout, dat adem je makkelijker in en belandt sneller in je bloed. En dat doen ze ook nog eens in veel hogere doses dan een klassieke sigaret.  Het is dus veel verslavender.  Sinds Juul ging vapen viral. Letterlijk. Er kwamen wegwerpvapes, vapes met kleurtjes in allerlei vormen en maten en met smaakjes. Heel veel smaakjes.  In 2017 kon je in Nederland 16.000 vapevullingen kopen in zo'n 250 verschillende smaken. Volgens onderzoekers een belangrijke reden dat de vape zo populair is geworden ook onder mensen die niet roken en jongeren. Intussen gebruikt ruim één op de vijf Nederlandse jongeren tussen de 12 en 25 wel eens een vape. Er zit een smaakje aan. En met een drankje erbij. Dan is het altijd wel genieten.  Terwijl, de Juul was eigenlijk bedoeld om rokers van hun verslaving af te helpen. Ja, die uitspraak klopt niet helemaal, want inmiddels is ruim een derde van Juul opgekocht door Altria, het moederbedrijf van onder meer Marlboro. En dat geldt voor wel meer populaire vapes. Eigenlijk heeft iedere grote tabaksfabrikant inmiddels flink in vape geïnvesteerd. Omdat er in een vape dus geen tabak zit en de vloeistof wordt opgewarmd in plaats van verbrand noemen zij het rookvrij en dus minder ongezond. Is dat ook echt zo? Nou, er lijken minder schadelijke stoffen vrij te komen. Dat is alleen niet zo moeilijk vergeleken met de sigaret. En ook vapen is slecht voor je. Uit onderzoek blijkt dat vapen je longen en luchtwegen kan beschadigen. Het risico op tandproblemen verhoogt en mogelijk op meerdere plekken je DNA beschadigt. En nicotine verhoogt de kans op hartproblemen of depressie. Maar wat hier ook in staat, en misschien wel net zo belangrijk wat we nog niet weten, dat zijn vooral de langetermijneffecten. Want ja, die kun je nog niet bewijzen als iets nog maar kort bestaat.  Dus of vapen ook kanker veroorzaakt of andere gezondheidsissues daar zijn aanwijzingen voor, maar is nu nog niet te bewijzen. Al weten we steeds meer. Bij het gebruik van elektronische sigaretten komen giftige metalen vrij. Zo zou vapen het risico verhogen om lood, uranium en cadmium diep in te ademen. Die metalen tasten onder meer de hersenen en organen aan. Inmiddels zijn er ook voor vapes allerlei regels ingevoerd.  Ze mogen niet meer online verkocht worden, reclames zijn verboden het nicotinegehalte heeft een maximum, er staat een gezondheidswaarschuwing op en sinds dit jaar zijn in Nederland smaakjes verboden. Dan is natuurlijk de vraag: zorgt vapen nou met of zonder smaakje, er nou echt voor dat mensen afstappen van sigaretten? Nou, dat valt tegen. Sommige onderzoeken suggereren van wel, vooral als rokers gratis vapes en begeleiding krijgen.  Maar in andere onderzoeken gaan mensen juist roken en vapen tegelijk. En dat is al helemaal schadelijk. Hon Lik, die de eerste e-sigaret uitvond omdat hij zelf wilde stoppen met roken, is uiteindelijk ook niet gestopt.  En andersom dan, zorgt vapen ervoor dat juist een nieuwe groep begint met roken?  Daar lijkt het wel op, maar het is lastig om te bewijzen dat iemand die begint met roken na een vape zonder die vape nooit begonnen was. Omdat er wel zoveel aanwijzingen voor zijn, vooral onder jongeren... Ik rook, ik vape, ik blow. ...is dus onder meer het smaakjesverbod ingevoerd.  Al kun je nog steeds makkelijk aan zulke vapes komen.  Het is net als met het vuurwerkverbod. Mensen gaan er toch via via aankomen, dus dat maakt eigenlijk echt helemaal niks uit. Strawberry, cherry  Watermelon, ice... Ik heb nu Rainbow candy vandaag gekregen dus helemaal top.  acon. Baconsmaak, wauw! Met andere woorden: de tabaksindustrie blijft vol inzetten op nicotineproducten die zij een rookvrije toekomst noemen.

De tabaksindustrie houdt nicotineverslaving in stand

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Steeds minder mensen roken, maar vapen wordt steeds populairder. De e-sigaret werd ooit geïntroduceerd als gezond alternatief voor de gewone sigaret. Maar uit onderzoek blijkt dat vapen net zo verslavend is als roken. Zo wordt de tabaksindustrie nog steeds rijk van onze nicotineverslaving.

Hoe is vapen zo populair geworden?

De onafhankelijkheid van Nederlands-Indië

Gebruik nieuws in de klas en sluit aan bij de actualiteit met deze korte reportages van NOS. De video's zijn speciaal geselecteerd bij het curriculum van het voortgezet onderwijs.

NOS Nieuwsclips

Alle video's van NOS

Op 17 augustus 1945 wordt Indonesië onafhankelijk en dat wordt ieder jaar groots gevierd. Voor en na deze datum is het oorlog in het land, met Japan in de Tweede Wereldoorlog en met Nederland in de onafhankelijkheidsstrijd.

NOS nieuwsclips

Juist op het ogenblik dat ons land zich zo goed mogelijk hersteld had van de grote schade die het in de oorlog op vele punten had geleden, heeft de natuur in alle hevigheid van vele gedeelten van ons land opnieuw een ruïne gemaakt. In de nacht van 31 januari 1953 breken op meerdere plekken in Nederland de dijken door. Hele dorpen komen onder water te staan en ruim 1800 mensen komen om het leven. Dit is Nederlands grootste natuurramp van de twintigste eeuw. De watersnoodramp. Wat ging er mis en hoe beschermen we ons nu tegen het water? Laten we even terugspoelen. De watersnoodramp van 1953 is zeker niet de eerste. Al eeuwen is ons land in strijd met het water. Dat komt doordat Nederland voor een groot deel onder zeeniveau ligt en ook nog eens voor een vijfde uit water bestaat. Niet zo handig, zou je denken. Waarom wonen we hier dan? Omdat het land zo vruchtbaar is. En daarom hebben we al eeuwen geleden geleerd te werken met het water. Toch, ondanks al onze maatregelen is het water ons soms nog de baas. Zoals bijvoorbeeld in de vijftiende eeuw de Sint Elisabeths vloed. En in 1825 overstroomt twee derde van Friesland. In 1932 wordt de Afsluitdijk gebouwd en dit gebied te beschermen en gedeeltelijk af te sluiten van de zee. Onze bescherming tegen het water wordt steeds beter. Toch waarschuwt expert Johan van Veen al voor de Tweede Wereldoorlog dat de inmiddels te lage dijken tot een ramp zullen leiden. Hij waarschuwt wel tientallen keren, maar niemand luistert. In het begin viel dat best wel nog op goede aarde. Er werd zelfs een stormvloed-commissie samengesteld, waarvan hij secretaris was, dus kwam hij met voorstellen. En ja, toen kwam net de Tweede Wereldoorlog en toen veranderden natuurlijk de accenten. Na de Duitse bezetting is Nederland vooral druk bezig met de wederopbouw. Hierdoor is er te weinig geld voor het onderhoud van de dijken. Januari 1953. Bij IJsland ontwikkelt zich een noordwesterstorm. Dit zijn voor Nederland de gevaarlijkste stormen omdat ze direct op onze kust afkomen. Twee weken later, op zaterdag 31 januari, is de storm in de ochtend al bij Schotland en dan snel daarna in het oosten van Engeland. In Engeland richt het al grote schade aan en die avond zet de storm koers naar Nederland. Uitzonderlijke weersomstandigheden zorgen voor gevaarlijk hoge waterstanden. En wel windkracht twaalf. Dat is orkaankracht. Langs de kust zijn er windstoten van wel 140 kilometer per uur. Zo hard mag je niet eens rijden op onze snelwegen. En daarom probeert het KNMI die avond via de radio nog mensen te waarschuwen. Boven het noordelijke en westelijke deel van de Noordzee woedt een zware storm tussen noord-west en noord. Veel mensen hebben vertrouwen in de dijken. Het was tot nu toe toch altijd goed gegaan?! Maar nog niet iedereen heeft in die tijd een radio of telefoon in huis. En tussen 12.00u s nachts en 8.00u s ochtends wordt er überhaupt niks uitgezonden Dus veel mensen liggen gewoon te slapen. Rond 2.00u s nachts slaan de eerste golven over de dijken en de vloedplanken. En dan gaat het snel. Tegen deze hoge waterstanden zijn de te lage en zwakke dijken niet bestand. Op meer dan 150 plaatsen in Zeeland, Brabant en Zuid-Holland breken de dijken. Ruim 150.000 hectare land overstroomt. Dat is bijna zo groot als heel provincie Utrecht. De mensen worden in hun slaap verrast. Wie kan vlucht omhoog naar de zolder of het dak. Het is winter en dus is het buiten ijs en ijskoud. Moet je je voorstellen dat je midden in de nacht uit je bed stapt en je tot je knieën in het water staat. En toen kwam er ineens zo sjiet, zo kwam het water de straat in golven. Schuimkoppen ervoor en de voordeur sloeg eruit en het water klotste zo de trap op. Iedere keer als we in het trapgat keken dan steeg dat water weer. Weer een tree, weer een tree, weer een tree. Het overstroomde gebied is vooral landbouw. Het krachtige water sleept alles mee. Huizen en auto's, maar ook dieren en mensen. Diegenen die het overleven zien die nacht de meest verschrikkelijke dingen. En dan hoor ik opeens mijn vader zeggen: Er hangt een meisje bij ons aan de dakgoot en dat is die en die. En ik zei oh, dat is dat meisje, die zat bij mij in de klas. Daar ging ik mee naar school en even later hoorde ik iemand dan zeggen: Ja, ze is weg. Er kwam een vrachtwagen aandrijven en die nam haar mee. En dan kom je op school en dan is de helft van je klas weg en dan kan je eigenlijk als kind niet bevatten. Je weet ja die zijn allemaal verdronken. Als het op zondagochtend 1 februari licht wordt, is de schade van de ramp voor het eerst zichtbaar. Lokale vissers en burgers brengen mensen naar hoger gelegen plekken. Maar het gevaar is nog niet geweken, want ook die zondagmiddag staat het water nog steeds gevaarlijk hoog. En nog niet iedereen is in veiligheid gebracht. Huizen die de eerste vloedgolf hebben doorstaan, storten alsnog in. Pas vanaf maandag komen de reddingsacties echt op gang, als ook de extra buitenlandse hulptroepen arriveren. Toch duurt het nog een paar dagen om iedereen uit het gebied te krijgen. Meer dan 70.000 mensen komen zonder huis te zitten. 1836 mensen en tienduizend dieren sterven. Op 6 november 1953, zo'n driekwart jaar na de ramp, wordt eindelijk de laatste dijk gedicht. Iedereen is het erover eens: een nieuwe ramp moet worden voorkomen. Dammen, sluizen en stormvloedkeringen worden gebouwd. Deze Deltawerken moeten Nederland voortaan beschermen tegen het water. Tijd voor herdenken is er dan nog niet. Mensen proberen vooral hun leven weer op te pakken. Iedereen was bezig om zijn leven weer op gang te brengen, zijn bedrijf op te starten. Nou, iedereen was drukdoende met de toekomst en alsjeblieft die ramp vergeten. We moeten vooruit, we moeten vooruit. Dat leed was voor sommige mensen denk ik ook zo groot dat je dat ook niet kon behappen. En dat werd weggestopt. Het was te te heftig. En er waren moeders die hun kind verloren hadden in die nacht en eigenlijk nooit meer gelachen hebben. Het zal nog veertig jaar duren voor de eerste Nationale Herdenking wordt georganiseerd. De generatie die de ramp heeft meegemaakt zegt dit mag nooit meer gebeuren. Laten we bidden en waakzaam zijn, zeg ik nu als verantwoordelijk minister. In deze Zeeuwse kerk. Opdat ook volgende generaties zich blijvend verantwoordelijk weten. Langzaamaan beginnen mensen te praten over wat hen is overkomen. Wat de ramp voor mij nog doet: Als het stormt, slaap ik niet. Dan zijn alle lampen aan. De hele nacht ga ik niet naar bed. Ik doe alle lampen aan. Ik blijf op de bank liggen. En zo gauw als het licht wordt. Dat ik het overzicht heb, kan zien wat er gebeurt, dan ben ik gerustgesteld. Maar ik vertrouw geen dijk. Ik vertrouw geen sluis. Ik vertrouw niks en ik ben niet de enige. Zelfs in de straat waar ik woon, branden overal lichten. Ga de polder in en je ziet overal lampen branden. Dus de ramp is nog niet voorbij. Echt niet. Vandaag de dag zijn we nog steeds in strijd met het water. We zijn zelfs kwetsbaarder dan ooit. Door klimaatverandering zullen we steeds vaker last krijgen van extreme regenbuien. Kijk maar eens naar de overstromingen toen Limburg in 2021. En ook de zee stijgt door de opwarming van de aarde. Dat is een groot probleem voor Nederland, dat voor een groot deel onder zeeniveau ligt. We zullen dan ook keihard moeten blijven werken aan onze bescherming tegen het water. Op het moment dat de Deltawerken werden gebouwd, wisten we nog heel weinig. Van klimaatverandering. Wisten we nog niet hoe hard de zeespiegel ging stijgen, dus werd daar niet echt rekening mee gehouden en zeker niet met de snelheden die we nu voorzien. We hebben in de afgelopen eeuwen zo'n 15 tot 20 centimeter stijging gehad en in de komende eeuw verwachten we dat dat afhankelijk van hoeveel broeikasgassen we uitstoten, zo'n 40 tot 80 centimeter gaat worden.

Wat was de Watersnoodramp?

Wat leidde tot de Eerste Wereldoorlog? Wat is er gebeurd tijdens de Cubacrisis en waarom stond er een grensmuur middenin Berlijn? In FF terugspoelen kijken we terug naar het verleden. Wat is er gebeurd en wat zijn de gevolgen?

FF terugspoelen

In januari 1953 woedt een sterke storm voor de kust van Nederland. In de nacht van 31 januari komt deze aan land. De storm zorgt ervoor dat op meerdere plekken in Zeeland, Noord-Holland en Brabant de dijken doorbreken. Het is een grote ramp: tienduizenden mensen zijn hun huizen en vee kwijt. Ruim 1800 mensen komen om het leven. Deze ‘Watersnoodramp’ is vandaag voor veel mensen nog een groot trauma.

Een grote ramp in Zeeland, Zuid-Holland en Brabant in 1953

Nieuw voor voortgezet onderwijs

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Schooltv

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Header kapstok

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!